Terugmelding levende Purperreiger Kotu Creek – Gambia

In Nederland geringde purperreigers worden in het broedseizoen zelden buiten Nederland teruggemeld. Ook zijn er in Nederland in het broedseizoen geen terugmeldingen van purperreigers die elders zijn geringd. Dit wijst op een sterke trouw aan de geboorteplek, ook al vertonen jongen na het uitvliegen een soms fors zwerfgedrag. Hierdoor is de soort kwetsbaar voor verslechtering van en verlies aan broedbiotoop in Nederland. Jonge vogels zwerven vaak eerst in Europa rond voordat zij naar West-Afrika gaan. De lijn Hamburg-München-Triëst lijkt daarbij de oostgrens te zijn. Volwassen vogels gebruiken naar Afrika toe vooral de zuidwestelijke trekroute via Frankrijk en het Iberisch Schiereiland. Op de terugweg vliegen zij vaak via Italië. Jonge vogels gebruiken in na- en voorjaar beide routes.

Bron: Vogeltrekatlas

Aan de randen van de Alblasserwaard bevinden zich twee grote purperreigerkolonies. Een bij Kinderdijk in het westen en éen in de Zouwe boezem aan de oostgrens met de Vijfheerenlanden. 

Beide kolonies tellen meer dan 150 broedparen. Landelijk werd het aantal broedparen in 2021 geschat op 1150 – 1250 (Sovon). In de vorige eeuw zijn er door enkele ringers, die hierin gespecialiseerd waren, veel geringd. Dankzij deze mensen weten we al behoorlijk wat over de trekwegen, gebruik van het terrein onderweg, de overleving, winterkwartier enz. In totaal zijn er sinds 1911 al zo`n 14.000 Purperreigers geringd hiervan zijn er ruim 600 teruggemeld. (Wij ringden tot nu toe 70 jonge vogels). De oudste vogel werd 27 jaar. Gemiddelde leeftijd is echter maar 2.15 jaar. Van de teruggemelde exemplaren kwam rond de 75% uit het buitenland. De verste afstand is 5292 km.

Ook het zenderonderzoek heeft veel gegevens opgeleverd.

Jaarlijks deed Henk van der Kooij, landelijk coördinator Purperreigers, verslag van het wel en wee van de kolonies van de `Rode reiger` in het Vogeljaar.

Tijdens de najaarstrek kunnen forse aantallen worden waargenomen. Goede plekken hiervoor zijn o.a. Telpost Dordtse Biesbosch met b.v. 480 ex op 13 september 2018 en 405 op 31 augustus 2020. Telpost de Gorzen bij Ridderkerk.

noteerden op 31 augustus 2020 253 overvliegende Purperreigers. Onze eigen telpost, bij Kinderdijk, telde er 107 op 16 september 2020.

Deze en nog veel meer gegevens kunt u o.a. vinden op www.vogeltrekatlas.nl www.trektellen.nl en www.sovon.nl

Hieronder staat, ter illustratie, het Meldingsformulier voor de Purperreiger

Het persoonlijke verslag van Frank Coenjaerts

Dag allemaal,
Op vrijdag 3 maart genoot ik, Frank Coenjaerts, samen met mijn vrouw van een roeitochtje door Kotu Creek (West-Gambia), waarbij we vakkundig begeleid werden door lokale gids Ebrima Barry. Erg lastig zijn de aanwezige vogelsoorten daar niet, dus ik was vooral druk met de vele fotografische kansen die dit gebied biedt. Een bijzondere aantrekkingskracht hebben daarbij voor mij altijd onze eigen broedvogels: erg leuk die in een totaal andere omgeving, in een ander seizoen weer terug te zien.
Op eerdere reizen verbaasde ik me al over “onze” gierzwaluwen, me verplaatsend in de enorme reis die ze hadden afgelegd. Meer dan eens fantaseerde ik dan dat zo’n vogel boven mijn hoofd misschien een paar maanden daarvoor al een keer precies
hetzelfde gedaan had, vele duizenden kilometers hier vandaan. Intrigerend, zo wordt vogeltrek opeens tastbaar!
Ook in Kotu Creek troffen we weer veel van onze eigen broedvogels aan, waaronder spotvogel en rietzanger in redelijke aantallen. Op een gegeven moment viel mijn oog op een reiger, half verscholen foueragerend in de donkere achtergrond, maar net op
weg richting meer open water. De vogel, een Purperreiger (Ardea purpurea), liet zich niet van de wijs brengen door ons bootje, ook niet toen wij er nog een keer een half rondje omheen voeren op zoek naar het beste licht. Natuurlijk dacht ik weer even aan onze Nederlandse purpers, die zich rond mijn woonplaats De Bilt in de zomer zeer regelmatig laten zien, maar nooit erg benaderbaar zijn. De gedachte naar zo’n “eigen” vogel kwam nog even langs toen ik zag dat deze vogel geringd was, maar omdat ik totaal onbekend ben met de ringers wereld “sloeg ik niet aan”. Wel probeerde ik zoveel mogelijk plaatjes te maken (“wie weet…”).
Eenmaal thuisgekomen duurde het nog een week of twee voordat ik de plaatjes van de geringde Purperreiger weer oppakte en toen pas bleek dat ik de ring volledig zou kunnen aflezen (NLA ……3720).
Met deze informatie benaderde ik Jeroen Nagtegaal die via zijn account wel melding kon maken van dit geval in “Griel” en toen pas werd mij duidelijk dat dit misschien wel een heel unieke waarneming was geweest: de vogel bleek geringd in de Alblasserwaard– door ringer A.D. Kooij op 14 juni 2019.
Jeroen adviseerde mij daarom een klein stukje te schrijven over de waarneming (zie hierboven) en dit naar ringer Kooij en, vanwege het bijzondere karakter van deze waarneming, ook naar de andere geadresseerden te sturen. Dit doe ik graag – ook ik
ben er erg enthousiast van geworden, dus geef ook zeker toestemming aan “Vogeltrekstation” mijn materalen verder te gebruiken (en waar nodig meer info toe te voegen).
 
Met hartelijke groet, Frank Coenjaerts